Palma de Mallorca, 1973. Musikologian doktorea (2005) eta FAD-UNESCO-BBVAren "Ekintza Magistrala" sariaren irabazlea (2010). Musikologian lizentziaduna (1996) eta Artearen Historian lizentziaduna (1996) Salamancako Unibertsitatean.
Doktoregoko ikastaroak egin zituen University of London-en (1996-1998). Piano, kantu, konposizio eta solfeoko goi-maila eta musikaren teoria irakasten ditu, hurrenez hurren, Balear Uharteetako, Salamancako eta Sevillako kontserbatorioetan. Bigarren Hezkuntzako Musika Irakasleen Kidegoko karrerako funtzionarioa da (1998tik), musika-katedraduna Bigarren Hezkuntzan (2021), eta musikaren didaktikako irakaslea izan da hainbat unibertsitatetan.
Liburu hauen egilea da: “Educar para ser felices” (Amazon, 2021), “Música y Educación Plástica-Comunicación Audiovisual” (12 liburu, Aeon Editorial, 2020), “Guías de Plástica para Educación Secundaria” (4 liburu, Aralia XXI argitaletxea, 2018), “Guía de Historia del Arte para Bachillerato” (Aralia XXI argitaletxea, 2016), “Dando la nota” (35 liburu, 18 CD, hezkuntzako best-seller-a Espainian, Pearson, 2010), “Tosca de Giacomo Puccini” (Ediciones Universidad de Salamanca, 2007), Música Proyecto Exedra (9 liburu, Oxford University Press, 2004). Eta ehundik gora artikulu atera ditu aldizkari espezializatuetan, kongresu nazionalen eta nazioartekoen aktetan eta kontzertuen programari buruzko oharretan. Munduan aditua da El “Canto de la Sibila” Erdi Aroko lana interpretatzen (UNESCOren Gizateriaren Ondare Immateriala).
Partekatu:
Opera espainiarrik ba al da?
Roma Saria eta Espainiako nortasun musikalaren oinarriak
1873an, Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademian Musika Sekzioa sortu zenean, Espainiako erregenerazionismo musikala zehaztu eta diseinatu zen. Horrela, Roma Saria sortu zen, Espainiako konpositoreei aukera ematen ziena Espainiak Erroman duen Errege Akademian hiru urteko egonaldia egiteko. Akademiak konpromisoa hartu zuen Madrilgo Errege Antzokian libretoa gaztelaniaz izango zuen opera bat estreinatzeko eta obra sinfoniko baten sorkuntza ordaintzeko, bai eta Berpizkunde eta Barrokoko Espainiako polifonista handien lan erlijiosoren baten edizio kritikoan transkripzioa egiteko ere. Akademiak Estatuaren laguntzarekin hartutako konpromiso horrek asmo erregenerazionista argia zuen, genero txikiaren eta zarzuelaren mugak gainditu nahi baitzituen, eta berezko errepertorio operistiko eta sinfoniko bati ekin nahi zion, garaiko Europako giro nazionalistarekin bat zetorrena.
Proiektuaren helburua da argitara ematea RAERen egoiliar izandako Espainiako konpositoreei (1873-1888: Valentín Zubiaurre, Ruperto Chapí, Tomás Bretón, Felipe Espino eta Emilio Serrano) buruzko saiakera-liburu argitaragabea, barnetegian egindako ekoizpenaren katalogo aztertua eta Espainiako operaren sorrerari egindako ekarpena. Gainera, liburu-antologia bat argitaratuko da, beren operetako aria hautatuekin.
“Irakasle, ba al da opera espainiarrik? Zergatik kantatzen dute soilik italieraz?” Hori da Bigarren Hezkuntzako eta Batxilergoko nire ikasleen ohiko galderetako bat. Eta bai, Barroko eta Klasizismoaren adibide gutxi eta bakan batzuk kenduta, fenomeno artistiko ezezaguna da XIX. mendearen amaieran Estatuak operari eman zion bultzada erabakigarria. Nerabezaroko irrika horiek eta gaiaren egoeran zegoen hutsune nabarmenak ikerketara bultzatu ninduten, musikologia, didaktika eta dibulgazioa aintzat hartuta.
Bi urte lehenago, aurrez bibliografiaren hustuketa eginda, Biblioteka Nazionalaren eta Juan March Fundazioaren funtsen eta garaiko prentsako hemeroteka digitalaren azterketa egitean, obra batzuk aurkitu nituen, eta publikoaren eta kritikaren aho bateko arrakasta. Ikerketa ezinbestekoa zen. Bide guztiek Erromara eramaten zuten, konpositoreak Akademian izandako egonaldira eta beren operen sorrerara. Bekak RAER eta Santiago eta Montserrateko Santa Maria de los Españoleseko liburutegiak ireki zituen, gero Almagroko Antzerkiaren Museo Nazionaleko artxibora eramango zutenak. Ondarea mugatuta, lanak forma hartu zuen. Erromako garaiko nire soinu-banda beti egongo da lotuta soinu posterromantiko eta nazionalistekin, publiko handiak berriro ezagutzea eta melomanoek maitatu eta ahapetik kantatzea merezi duten obren soinuekin.
RAER-a aurrerapen artistikoaren motorra da, non bizitza unibertsalaren funtsa, eta edertasunaren, askatasunaren, justiziaren, elkartasunaren, demokraziaren eta ontasunaren balio atenporalak harrapatzen diren. Horregatik, eskerrak eman besterik ezin dugu egin, lortutako aukeragatik, beka honek dakarren ametsetako lorpenagatik. Artistaren eta ikertzailearen bidaia hori ezinbesteko elementu didaktikoa da maisutasun pertsonala eta heldutasun intelektuala lortzeko.
Honako hau nire laugarren egonaldia da Erroman. Turista nerabe nintzela izan nintzen 1994an (beka batekin Università per Stranieri di Siena-n). 2001ean itzuli nintzen Giacomo Pucciniren “Tosca” operako Erromako tokiak aztertzeko (doktore-tesia). 2016an berriz itzuli nintzen RAER-en bekaduna zen neba bisitatzera. Eta orain hemen nago berriro, zerbait ziklikoa, bilatua eta maitatua balitz bezala. RAER-en ongietorria eman nion 2019. urteari, guraso, senar eta seme-alabekin igarotako Urtezahar gau ahaztezin batean. Denbora, hemen, likido eta iheskor bihurtzen da, baina “El Canto de la Sibilak” Antonio Baciero maisuarekin hartu zuen forma Erretratu Aretoan, eta Daniel Oyarzabalekin, berriz, San Pietro in Montorio elizan, Cervantes Lizeo espainiarreko gazteak “Don Quijote musikan”-en inpaktuarekin harritu ziren bitartean.
Eskerrik asko kide guztiei beren begirada konplizeengatik, solasaldi analogikoengatik eta Whatsapp bidez egindako txantxa eta iradokizun digitalengatik. RAER-ak, bera zuzentzen duen giza taldeak eta aldi batez bertan bizi garenok familia berri bat osatzen dugu, senza fine.